Verschillende invalshoeken

Niet iedereen leert op dezelfde manier. Sommige zangers hebben de fysiologische uitleg van een probleem nodig om het op te lossen, anderen hebben hun fysieke gevoel en ervaring nodig, terwijl er ook zangers zijn die hun voordeel doen met klank (bijvoorbeeld door luisteren, herkennen en nadoen). Sommigen leren door te kijken naar schematische illustraties en anderen zijn gebaat bij innerlijke beelden en gewaarwordingen.

Om aan al deze leermethoden tegemoet te komen bevat elk hoofdstuk van dit boek:

• anatomische en fysiologische uitleg
• fysieke aanwijzingen
• klankvoorbeelden
• illustraties
• voorbeelden van innerlijke beelden en gewaarwordingen

De ene methode verdient niet de voorkeur boven de andere. De anatomische of fysiologische uitleg is simpelweg ingevoegd omdat sommige lezers er waarde aan zullen hechten. Anderen vinden het wellicht minder nuttig en misschien wel verwarrend. De technieken in dit boek vereisen NIET dat je de anatomie en fysiologie volledig doorgrondt. Laat je niet overweldigen door de informatie. De verschillende methoden worden gepresenteerd als een reeks van mogelijkheden. Ga zelf na welke methode voor jou het meest toegankelijk is en resultaat oplevert. Het kan echter praktisch zijn om alle soorten uitleg door te nemen, omdat het kan helpen om kennis te nemen van verschillende benaderingen – en omdat de ene uitleg de andere vaak aanvult.

Leer de anatomie van het lichaam kennen

Ik raad zangers aan om zo goed mogelijk te leren begrijpen wat er in hun lichaam gebeurt tijdens het zingen. Daarom heb ik in dit boek termen uit de anatomieleer gebruikt. Als je eenmaal de anatomie en fysiologie van de stem begrijpt en je ervan bewust bent hoe je je stem kunt gebruiken, is het gemakkelijker om inzicht te krijgen in je stemproblemen en er iets aan te doen. Het helpt je bijvoorbeeld onderscheid te maken tussen goed en slecht advies over een ‘correcte’ techniek. Ik raad iedereen aan om de anatomie en fysiologie van de stem te bestuderen en de techniek te zoeken die het beste aanvoelt.

Ga op zoek naar het hoofdprobleem

In elk leerproces is het moeilijk om te bepalen wat het voornaamst is. Om je te ondersteunen heb ik de technieken in dit boek samengevat in het hoofdstuk ‘Complete Zangtechniek in vier bladzijden’. Dit is bedoeld om je een overzicht te geven voordat je je meer op details gaat richten.

Hoewel elk onderwerp in dit boek uitgebreid is beschreven, wil dat niet zeggen dat elk item voor alle zangers even belangrijk is. Bepaalde passages zullen voor sommigen relevant zijn en voor anderen niet.

Het is van belang om je te concentreren op het hoofdprobleem in plaats van je te laten afleiden door details. Als je je belangrijkste probleem kunt herkennen en oplossen, zullen veel andere problemen tegelijkertijd worden opgelost. Het is eenvoudiger en efficiënter om je te concentreren op één ding tegelijk. Probeer – nadat je enig overzicht hebt verworven over de in dit boek behandelde technieken – van paragraaf tot paragraaf je weg te vinden, op zoek naar je hoofdprobleem.

Neem zelf verantwoordelijkheid

Het is belangrijk dat zangers zelf de verantwoordelijkheid nemen voor hun ontwikkeling in plaats van zich op een docent te verlaten. De beste docent ter wereld kan geen resultaten boeken als je zelf geen inzet toont. Uiteindelijk ben jij degene die bepaalt welke onderdelen van de lessen je kunt gebruiken, welke elementen bij jou wel of niet werken en waar je wel of niet in gelooft.

Het is niet moeilijk om uit te vinden of je op de juiste weg bent. Een techniek moet voortdurend je zang verbeteren, anders ben je waarschijnlijk verkeerd bezig. Er is geen reden om jarenlang les te nemen als je niet het idee hebt dat de aanwijzingen het zingen gemakkelijker maken of je dichter bij je doelstellingen brengen.

Vertrouw op je eigen smaak, beoordelingsvermogen en gevoel. Door te experimenteren kun je vernieuwen; ook individualiteit is belangrijk. Ervaar, luister en kies. Probeer de techniek uit en oefen tot je hebt geleerd wat je wilt kunnen. Bepaal of je de klank krijgt die je beoogt. Zo niet, wat ontbreekt er? Gebruik je eigen intuïtie en smaak. Waarom zou je een klank gebruiken die je niet mooi vindt? Niemand behalve jijzelf kan JOUW carrière creëren, en misschien is jouw carrière wel gebaseerd op bijzonder zijn en klinken als niemand anders. Oordeel zelf en ga na of je dichter bij je doelstellingen komt.

Mijns inziens is de smaak van de docent onbelangrijk. Zijn of haar taak is enkel en alleen om de zanger te helpen de gewenste manier van zingen te bereiken op een verantwoorde manier – bijvoorbeeld door te horen waar mogelijke ongecontroleerde vernauwing zich bevindt en aan te geven hoe zij/hij ze kan wegnemen. De docent kan ook klankmogelijkheden aandragen, maar het is de zanger zelf die de artistieke keuzes moet maken.

Verandering van de notatie van de toonhoogte.
De notatie van de toonhoogte is gewijzigd van Helmholz naar een wetenschappelijke toonhoogtenotatie. Deels om ons te oriënteren naar de wereld buiten Europa waar wetenschappelijke toonhoogtenotatie op een veel grotere schaal gebruikt wordt dan Helmholz, en deels om bij te blijven in de meeste computerprogramma ́s waarin de wetenschappelijke toonhoogtenotatie wordt gebruikt.

Wetenschappelijke toonhoogtenotatie benoemd de tonen door een combinatie van een letter en een nummer die het klinkend octaaf identificeert. De definitie van wetenschappelijke toonhoogtenotatie is waar C0, bij ongeveer 16 Hz, ongeveer de laagst mogelijk waarneembare frequentie is. Het octaafnummer neemt met 1 toe bij het stijgen van B naar C. A4 verwijst naar de eerste A boven de centrale C, namelijk 440 Hz. Dat betekent dat de centrale C (voormalig C1) nu C4 wordt genoemd.

Hoe moet je oefenen?

Een gezonde stem

Een zanger moet allereerst leren om de stem niet kwijt te raken. Als je je stem eenmaal kwijt bent, moet je stoppen tot hij terugkomt. Verder is het moeilijk om te experimenteren als je hees bent, want de stem reageert dan niet zoals anders – alleen een geoefend zanger kan compensatiegedrag bij een overbelaste stem vermijden. Zolang de stem in goede conditie is, kun je oefenen, experimenteren en je doelstellingen bereiken.

Spiergeheugen

Als je iets vaak zingt, sla je het op in je ‘spiergeheugen’. Dit betekent dat de spieren rondom de stembanden eraan gewend raken en het de volgende keer automatisch doen. Daarom is het belangrijk om gezonde routines in je spiergeheugen op te slaan in plaats van routines die het zingen moeilijker maken.

Wees geconcentreerd tijdens het oefenen en vermijd het maken van te veel fouten. Het is beter om gemakkelijke oefeningen zonder fouten uit te voeren dan moeilijke. Als je drie keer achtereen dezelfde oefening verkeerd doet, is deze dus te moeilijk en loop je het risico dat je ongecontroleerde vernauwing creëert als je doorgaat. Deze ontwikkeld zich in het strottenhoofd en beïnvloeden de stembanden en dus de stem nadelig. Maak de oefening daarom gemakkelijker. Raak gewend aan het juiste ‘gevoel’ en verwerk gezonde routines in je spiergeheugen. Uiteindelijk zal je stem ALLEEN nog deze gezonde routines kennen en hoef je niet langer veel tijd te besteden aan technische moeilijkheden.

Vertrouw op jezelf

Een belangrijke vuistregel is dat zingen nooit zeer mag doen of verkeerd mag aanvoelen. Dit kan niet te vaak worden gezegd. Als het niet goed klinkt of als er iets slecht aanvoelt, vertelt je stem je dat je iets fout doet. Vertrouw altijd op je gevoel – dat is beter en werkt directer dan het gehoor van zelfs de beste zangdocent.

Zingen moet altijd goed aanvoelen

• De techniek moet het beoogde effect meteen hebben, anders wordt de oefening niet goed uitgevoerd.
• Als een oefening zeer doet of verkeerd aanvoelt, IS die ook verkeerd. Jij bent de enige die weet hoe het voelt; vertrouw op dat gevoel.
• Oefen altijd op een manier die aansluit bij je manier van optreden. Musici die zitten, moeten bijvoorbeeld ook altijd zittend repeteren.

Oefeningen moeten eenvoudig zijn

Veel zangers vragen naar specifieke oefeningen om specifieke problemen op te lossen. Ik denk dat niet de oefeningen op zich belangrijk zijn, maar de MANIER waarop je ermee werkt. Concentreer je op HOE je met je stem werkt gedurende een oefening. Het resultaat zou moeten zijn dat je alle combinaties van tonen en intervallen probleemloos kunt zingen.

Aangezien al je aandacht gericht moet zijn op het bereiken van de correcte zangtechniek, moet de oefening zo eenvoudig mogelijk zijn. Zo kun je je concentreren op wat je lichaam doet. Er is te veel concentratie nodig om een ingewikkelde oefening te kunnen klaarspelen terwijl je tegelijkertijd technische problemen probeert op te lossen. Daarom zijn de oefeningen in dit boek eenvoudig en behandelen ze steeds één technisch probleem tegelijk.

De oefeningen in dit boek kun je door andere vervangen, aangezien de melodieën ervan op zich van weinig belang zijn. De MANIER waarop je met de oefeningen werkt, is echter heel belangrijk. Als je andere oefeningen wilt gebruiken, moet je dat gewoon doen.

Songs in plaats van moeilijke oefeningen

Als je eenvoudige oefeningen kunt uitvoeren met een correcte techniek, is er een solide basis waarmee je de problemen kunt benaderen die je in songs of liederen tegenkomt. Ik zie het nut niet in van geworstel met moeilijke en gecompliceerde ritmische en melodische opeenvolgingen om je stem te trainen. In plaats daarvan zou je aan de problemen in een song of lied moeten werken. Steeds als je een technisch probleem tegenkomt, val je terug op een eenvoudige oefening en concentreer

je je op het oplossen van dat probleem. Als je er eenmaal achter bent HOE je het probleem oplost, pas je dat toe in de song of het lied.

Als je op een gegeven moment genoeg hebt van het oefenen met majeurtoonladders en je inspiratie wilt opdoen om je frasering of improvisatie te ontwikkelen, kun je andere toonladders gaan gebruiken, zoals de pentatonische, mineuren bluestoonladders.

De toonsoort van de oefeningen aanpassen

Als je de oefeningen in een bepaalde toonsoort onder de knie hebt, kun je ze in andere toonsoorten gaan doen. Dit heet ‘transponeren’ en het geeft je een goede indruk van de factoren waarmee je rekening moet houden in verschillende toonsoorten.

een persoonlijk oefenprogramma

Stel je eigen programma samen om die technieken te gebruiken waarvan JIJ vindt dat ze aandacht verdienen. Je kunt je programma variëren, afhankelijk van je technische problemen, het doel dat je wilt bereiken en de beschikbare tijd.

Hoe lang moet je oefenen

Er bestaan veel mythen over hoe lang een zanger moet studeren. Net als met alles hangt dit af van de persoon in kwestie. Een zanger kan alleen zelf bepalen hoe lang hij of zij zich kan concentreren en hoeveel energie daarvoor aanwezig is. Ken je eigen beperkingen en oefen niet langer dan je kunt opbrengen. Oefening zonder concentratie of energie is eerder schadelijk dan goed. Je kunt onwillekeurig de verkeerde technieken gaan gebruiken en het kan uren duren voor je die ongedaan hebt gemaakt. Met andere woorden: geen oefening is beter dan verkeerd uitgevoerde oefeningen.

Oefen met andere zangers

Oefen samen met anderen voor wederzijdse steun en aanmoediging. Het is leuker en bovendien horen verschillende mensen meer dan jij zelf alleen. Het is meestal gemakkelijker om de fouten van een andere zanger te horen, dus help elkaar en beleef samen plezier aan het zingen. Nogmaals, vertrouw altijd op jezelf en verwar smaak niet met techniek. Alleen jij kunt artistieke keuzes maken en bepalen welke klank je nastreeft.

Gebruik precieze klinkers

Het is van groot belang dat de klankuitspraak van de klinkers honderd procent goed is. Het kunnen herkennen van de exacte klinkernuance is belangrijk voor de juiste werking van de techniek omdat deze exacte klinkerklanken noodzakelijk zijn om bepaalde stemfuncties te verkrijgen. Als je een verkeerde nuance te pakken hebt, zul je er misschien achterkomen dat je bepaalde stemfuncties, toonhoogten en klankkleuren niet kunt uitvoeren. Neem de tijd om te begrijpen welke klinkerklank je precies nodig hebt voordat je met de oefening begint Dit kun je doen door de klank van de klinkers in de CVT Sound Library herhaaldelijk te beluisteren en te imiteren Andere talen en dialecten kunnen je verleiden een andere klinkerklank te gebruiken. Neem daarom in het begin de tijd om bekend te raken met de precieze klank van de klinkers. Bekijk ook het diagram met het overzicht van de stemfuncties.

Train iedere klinker apart. Luister naar de exacte klinkerklank in de CVT Sound Librafy. Het is niet erg wanneer de klinkers in de CVT Sound Library niet exact klinken zoals de klinkers in jouw taal of dialect. De klinkers in de CVT Sound Library zijn gemaakt voor alle talen, het Engels als uitgangspunt.

Als er verschil is tussen de klinkerklank in jouw taal en de klinkerklank in de CVT Sound Library, gebruik dan de klinker van de CVT Sound Library.